“Çin modern dönemde ekonomik bir mucize gerçekleştirdi”
Gedik Üniversitesi ASEAN Araştırmaları Merkezi Müdürü Sibel Karabel, CRI Türk’te Tuğçe Akkaş’ın hazırlayıp sunduğu “Dünya Postası” programına konuk oldu. Karabel, Çin’in gelişiminde Çin Komünist Partisi’nin (ÇKP) etkisini değerlendirdi.
ÇKP’nin ortak refah toplumu vurgusunu öne çıkaran Sibel Karabel, ortak refah toplumu amacının Mao Zedong dönemine kadar uzanabileceğini belirtti.
YOKSULLUKLA MÜCADELEDE ÇİN DÜNYAYA ÖRNEK
Ortak refah toplumu konusunun yeni koşullar altında tekrar yorumlandığını ifade eden Karabel’in açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
“Tarihsel bakımdan bir devamlılık unsuru söz konusu. Mao döneminden beri ‘Sosyalizmin yolu ortak refahın yolu’ söyleminin dile getirildiğini biliyoruz. Mao döneminden sonra ortak refaha ulaşmanın iki yolu da çerçevelenmişti. Belirli insanların ve bölgelerin zenginleşmesi ve sonrasında diğer bölge ile insanların ortak refaha kavuşması amaçlanıyordu. Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping döneminde de özellikle ÇKP’nin altını çize çize dillendirdiği bir misyon. Mevcut konjonktürde Çin eşi benzeri olmayan bir büyüme yaşadı. Modern dönemde ekonomik bir mucize gerçekleştirdi.
Bir de artçı kalan etkiler oldu. 2030 ve 2060 çevresel hedefler var. Şehir ve kırsal bölgeler arasında belirli eşitsizlik var. Gelir düzeyindeki eşitsizliğin bertaraf edilmesi ortak refahın en önemli motivasyonu. Bunun için yöntemlerde orta sınıfı güçlendirmeyi görüyoruz. Çin’de gelişmekte olan aşamada zenginden alıp fakire vermek yöntemi, bağış yöntemi oluştu. Yoksulun daha yoksullaşması değil tam tersine bir adım.
YENİ STRATEJİK YAKLAŞIMLAR
Xi Jinping’in son dönemde dillendirdiği bir diğer fikir, ikili dolaşım. Xi, ‘İkili dolaşım stratejisinde ilk 100 yıllık hedefe ulaştık, belirli bir entegrasyon sürecini tamamladık.’ dedi. Daha fazla teknolojik hedeflerde bilgi oluşturucu, liderlik edici bir tavır ortaya konuluyor. Orta sınıf daha da güçlendirilecek. Çin’de bağış sistemi Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’nın (GSYİH) yaklaşık 0,15’ine denk geliyor. Bunun bir güçlendirilmesi gerekiyor. Vergi düzenlemeleriyle orta sınıfın güçlendirilmesi hedefleniyor. Tüketim ekonomisine geçişi güçlendirmek de hedefleniyor. İkili dolaşıma atıf verilmesinin sebebi de bu.
MUTLAK YOKSULLUKLA MÜCADELEDE BAŞARI KAZANILDI
Belirli sektörlerde yatırım oranları değişecek. Emlak, eğitim, bilişim teknolojilerinde öncelikler değişecek. Batı bunu provokatif yansıtsa da belirli düzenlemelerin de yapılması gerekiyor. ÇKP’nin de belirli düzenlemeleri yapması gerekiyor. Batı tarafından baktığımız vakit bu baskıcı bir Çinmiş gibi lanse ediliyor ama incelediğiniz zaman bunun daha nitelikle büyüme için bir süreç olduğu görülüyor. Çin mutlak yoksullukla mücadelede başarı da kazandı. Bu modern zamanlardaki bir başarı hikâyesi. Xi Jinping’in 2015 yılından beri üzerine gittiği bir konu. Xi Jinping’in başa geldikten sonra yaptığı ilk şey, yolsuzlukla mücadeleydi, daha sonra kurumsallaşmayı hızlandırdı. Parti içinde daha merkeziyetçi bir yönetişimi hızlandırdı. Bundan sonra da yoksullukla mücadeleye geçti ve büyük bir başarı elde etti. Çin’de devlet geleneği çok güçlü. Çin’de liderlerin imza politikaları var. Xi Jinping’in üçüncü dönemi için önemli bir mottosu olduğunu söylemek mümkün fakat Mao döneminden de gelen bir ekonomik büyümeyle ilgili devamlılık olduğunu da belirtmek gerekiyor.
ÇİN DÜNYANIN İKİNCİ BÜYÜK EKONOMİSİ
Ekonomide bir mucize yaratıldı. 200 kat bir artış sağlandı. 26 trilyon dolarlık bir ekonomiden bahsediyoruz. GSYİH’nin 300 kat kadar arttığını görüyoruz. Şu an Çin’in 300 milyon kişiden ulaşan bir orta sınıfı var. Bunun da uluslararası sistemle entegrasyon içinde yürütülen bir süreç olduğunu da vurgulamak lazım. Mao döneminde ortak refah başladı ama Çin’in ekonomisini küreselleştiren Deng Xiaoping oldu. Reform politikalarıyla özel teşebbüsün entegre olmasına yardımcı olduğu söylenebilir. Çin’in üç temsili ve özel sektörün daha fazla entegre edildiğini görüyoruz. Xi Jinping döneminde belirli hedeflerin özellikle 2035’e kadar GSYİH’nin 2 katına artırılması hedefleniyor. Xi Jinping’in genel hedefinin güzel bir Çin olduğu biliniyor. Eşitsizliklerin bertaraf edilmesini hedefliyor.
ÇİN’İN DÜNYA POLİTİKASINDAKİ KONUMU
Xi Jinping’in Çin’deki küresel ve bölgesel sorunların çözümünde de önemli rolü oldu. Ekonomik büyümenin sürdürülebilir olması için belirli reformların üzerinde durduğu söylenebilir. Şimdi bir ekonomik dönüşüm var. Xi’nin ortak refah ile birlikte yüksek katma değerli hizmet ve yatırımdan ziyade tüketime yönelik reformların yapılmasına ağırlık verdiğini söyleyebiliriz. Özetle Xi Jinping, müreffeh güçlü, demokratik, ileri kültürlü güzel bir Çin hedefliyor.”
Kaynak Çin Uluslararası Radyosu
Hibya Haber Ajansı
